Bitka za Podgoricu

U Crnoj Gori će se 23. maja održati izbori u 14 opština, uključujući i Podgoricu, što znači da će oni pokazati stvarno raspoloženje građana.

 

Svi su u Crnoj Gori svjesni važnosti predstojećih izbora. Ako opozicija bude imala uspjeha, onda bi mogli da uslijede i opšti izbori. Zato ovo izjašnjavanje po svom značaju prevazilazi lokalne okvire.

Ukoliko opozicija zajednički nastupi i ostvari uspjeh na ovim izborima, to bi predstavljalo uvod u pad režima crnogorskog premijera Mila Đukanovića, ocjenjuju analitičari u Crnoj Gori. Jer, izbori se održavaju u dvije trećine crnogorskih opština, uključujući i glavni grad Podgoricu. A ko upravlja Podgoricom, taj upravlja i Crnom Gorom.

Svi dosadašnji izbori pokazali su da je Đukanovićevoj Demokratskoj partiji socijalista (DPS) u crnogorskoj metropoli uvijek bilo teško da pobjedi. Uglavnom se to dešavalo jer nacionalne stranke Albanaca (koji čine 8,5 odsto stanovništva u Podgorici), nijesu učestvovale na izborima, što sada neće biti slučaj. One takođe insistiraju da prigradsko područje Malesija, sa mjesnim centrom Tuzi, u kojem Albanci čine većinu stanovništva, postane samostalna opština, čemu se DPS protivi.

Moguće je da će neke od albanskih nacionalnih partija (u Crnoj Gori ih ima šest) biti dio opozicione koalicije. A nju će činiti i procrnogorske stranke, poput Demokratskog centra Gorana Batrićevića, što će bitno smanjiti manevarski prostor vlasti.

U Podgorici je, inače, najvidljivije duboko socijalno raslojavanje, praktično sva nekada velika preduzeća su u kolapsu, a najavljuju se otpuštanja zaposlenih iz državnih službi i institucija.

U opoziciji smatraju da postoji kritična masa za promjene i da ona može biti kvalitetna alternativa postojećem poretku.

Lider Narodne stranke Predrag Popović kaže da će „bitka za Podgoricu“ svakako obilježiti predstojeće izjašnjavanje. „Od tog ishoda zavisiće i raspisivanje opštih izbora“, rekao je on i dodao:„Ako opozicija pobjedi u Podgorici onda je sasvim izvjesno da ćemo imati prijevremene parlamentarne izbore. Čak i u nekoj pesimističkijoj varijanti, ukoliko taj rezultat ne bude ubjedljiv u korist vlasti, a da opozicija u ostalim gradovima, što je vrlo realno, ostvari značajan rezultat i osvoji vlast u dosta tih opština, takođe je otvoren prostor za raspisivanje izbora za državni parlament.“

Stoga su i Đukanovićevi socijalisti (koji nijesu očekivali da će programski različita i dugo vremena posvađana opozicija smoći snage za takav potez, koji su podržale i neke diplomate uticajnih zapadnih zemalja u Podgorici) morati da u većini opština, ipak, nastupi u savezu sa Socijaldemokratskom partijom (SDP) Ranka Krivokapića. Takođe, smanjena je mogućnost za samostalan nastup njihovih partnera iz vlade – Bošnjačke stranke Rafeta Husovića i Demokratske unije Albanaca Ferhata Dinoše.

Slična situacija biće i u Bijelom Polju, najvažnijem mjestu na sjeveru Crne Gore, snažnom uporištu vladajuće koalicije. Opozicionom savezu u toj opštini pridružiće se i neke stranke koje okupljaju Bošnjake.

Predizborni savezi su veoma važni u Crnoj Gori. Jer, da bi ušle u parlament sve stranke moraju da pređu izborni prag od tri odsto. Iz tih razloga je na prošlim izborima u Podgorici „prosuto“ više od deset odsto opozicionih glasova. U maju će taj procenat biti znatno manji, što je alarm za vladajuću stranku.

Inače, manjoj članici vladajućeg koalicionog saveza, SDP-u, je već duže vrijeme neprijatno u toj koaliciji. Socijaldemokrate slute, prije svega na osnovu svojih kontakata sa zapadnim zvaničnicima i zbog ujedinjavanja opozicije, da se približio kraj vladavini šestostrukog crnogorskog premijera Mila Đukanovića i traže način da napuste brod koji tone. Sada kada su računi upravljanja državom i društvom naprasno došli na naplatu, SDP pokušava da se bar retorički distancira od mnogih loših odluka.

Sociolog politike Srđan Vukadinović kaže da bi jedinstven nastup opozicije bila jedina dobitna kombinacija. „Ukoliko opozicija zaista bude uspjela da jedinstveno nastupi na izborima, onda je sigurno da bi to bio značajan faktor limitiranja, odnosno ograničenja dominacije Đukanovićeve stranke. Opozicija u Crnoj Gori ima samo jedan jedini zajednički cilj – to je rušenje aktuelne vlasti i aktuelnog premijera, i ništa više“, tvrdi on.

Dakle, u narednih četrdesetak dana rasplamsaće se ionako uzavrele političke strasti u Crnoj Gori. Istraživanja javnog mnjenja pokazuju da je i dalje najveće povjerenje građana u DPS, ali da narasta nezadovoljstvo zbog neispunjenih obećanja. A ta činjenica, kako navode analitičari, može u crnogorskim prilikama da za tili čas preokrene opredjeljenje birača od pobornika do protivnika vlasti.

Nije slučajna ni činjenica da će se izbori održati 23. maja, odnosno samo dva dana nakon Dana nezavisnosti. Odbrana „mlade crnogorske države i demokratije i njenog puta u evroatlantske integracije“ biće svakako najvažniji predizborni adut u rukama Đukanovićeve koalicije.

Baš kao i kontrola državnih fondova, tajne policije i većine medija. Stoga je opozicija zatražila od Evropske komisije da u Crnu Goru za nadgledanje predstojećih izbora uputi specijalizovanu posmatračku misiju.