Istraživanje i obrazovanje su presudni. Glavni istraživački instituti koji se bave organskom proizvodnjom
Za modernizaciju i povratak konkurentnosti poljoprivrednog sektora od ključnog značaja su nauka i obrazovanje. U centru tog procesa se nalazi poljoprivrednik, ne samo kao uzgajivač (u skladu sa italijanskim pravnim sistemom riječ je o licu koje vrši profesionalnu djelatnost zasnovanu prvenstveno na sopstvenom radu, kao i radu porodice), već i kao poljoprivredni preduzetnik (lice koje u komercijalne svrhe vrši jednu od sljedećih aktivnosti: kultivaciju zemljišta, šumarstvo, stočarstvo i prateće aktivnosti). Posljednjih godina rad u poljoprivredi je postao složeniji, kako zbog mogućnosti korišćenja modernih tehnologija; birokratsko - administrativnih dužnosti, tako i zbog aspekata koji se tiču zaštite životne sredine. Takođe treba dodati da su poljoprivrednici često praćeni od strane profesionalnih lica kao što su enolozi, inspektori, stručni savjetnici za preradu mlijeka i mliječnih proizvoda, koji od njih zahtijevaju tehničku kompetentnost i dobro poznavanje terena.
Izvještaj Svjetske Banke (LAMPIETTI ED ALTRI,2009) i Evropske Komisije (EUROPEAN COMMISSION, Country 2010 Progress Reports, 2010.) ukazuje na značajno prisustvo stručnih srednjih škola i fakulteta (poljoprivredni fakultet, šumarski, veterinarski) ali i da su njihove metode i tematski pristup nastavi zastarjeli i još uvijek daleko od interdisciplinarnog programa koji favorizuje EU. Ovakvo stanje je u skladu sa podjelom agrarnog budžeta za poljoprivredu i sprovođenjem aktuelnih mjera. Ruralni razvoj je istoriski uvijek bio podređen, kako u političkim tako i u akademskim krugovima, tradicionalnoj poljoprivrednoj politici koja se zasnivala na direktnoj pomoći proizvodnji i podršci određenih sektora. Slična situacija je bila prisutna u zemljama Evropske unije sve do početka razvoja ruralnih područja, kada je sektor poljoprivrede zauzeo novo mjesto u političkim i akademskim krugovima, početkom 90-ih.
Ipak, zahvaljujući evropskim programima (Tempus:http://eacea.ec.europa.eu/tempus/), mobilnosti studentata i istraživača (Erasmus Mondus: http://eacea.ec.europa.eu/erasmus_mundus/), odnosu sa međunarodnim i nevladinim organizacijama, ubrzava se proces reformi i favorizuje brži pristup standardima EU koji su identifikovani “Bolonjskim procesom”. (http://ec.europa.eu/education/higher-education/doc1290_en.htm). Jedno od ograničenja koje sprečava razvoj jeste hronični nedostatak sredstava, naročito za fakultete koji imaju potrebu za sofisticiranom opremom i laboratorijama. Ovi nedostatci nisu ograničeni samo na univerzitetski sektor, već pogađaju i srednjoškolsko obrazovanje, kao i usluge za razvoj poljoprivrede, koje bi trebale da obezbijede savjetodavcima iz sektora ažurirane informacije. Na taj način oni bi trebali biti veza između naučnog i poslovnog svijeta. Zahvaljujući bilateralnoj saradnji sa mnogim zemljama, kao i međunarodnim i nevladinim organizacijama, obezbjeđuju se stipendije za unapređenje i poboljšanje kadra.
Nauka i obrazovanje u okviru organskog sektora se, u suštini, uklapaju u navedene okvire koji su okarakterisani sve većim interesovanjem od strane stručnih i akademskih institucija i istraživača. Jedan od glavnih aktera u okviru regiona je Mediteranski Agronomski Institut u Bariju (http://www.iamb.it/), koji se već duži niz godina bavi istraživanjem i obukom za razvoj organske poljoprivrede i njene održivosti.
Tabela 22. Glavni državni istraživački centri za organski sektor na Zapadnom Balkanu
| Zemlja | Institucija | Web Stranice
|
| Albanija | Centar za istraživanje i i razvoj tehnologija u poljoprivredi iz Vlore i Lushnje | www.mbumk.gov.al |
| Poljoprivredni fakultet u Tirani | www.ubt.edu.al | |
| Asocijacija BioAdria | http://www.gjikondi.com/bioadria/ | |
| Institut za organsku poljoprivredu | n/a | |
| Bosna Hercegovina | Federalni agronomski zavod Mostar | http://www.faz.ba/ |
| Univerzitet u Banja Luci, Poljoprivredni Fakultet | http://www.unibl.org/poljoprivredni-fakultet/ | |
| Sveučilište u Mostaru, Agronomski i prehrambeno tehnološki fakultet | http://apfmo.org/ | |
| Univerzitet u Sarajevu: Poljoprivredno prehrambeni Fakultet; Veterinarski Fakultet | ||
| Hrvatska | Institut za Jadranske kulture i melioraciju krša iz Splita | http://www.krs.hr/ |
| Sveučilište Josipa Jurja Strossmajera u Osijeku, Poljoprivredni fakultet | http://www.pfos.hr/ | |
| Sveučilište u Zagrebu, Poljoprivredni fakultet | http://www.agr.unizg.hr/ | |
| Kosovo | Univerzitet u Prištini | http://www.uni-pr.edu/ |
| Makedonija | Univerzitet Goce Delčev u Štipu | http://int.ugd.edu.mk/ |
| Univerzitet Sv. Kiril e Metodij u Skoplju | http://www.ukim.edu.mk/ | |
| Poljoprivredni fakultet u Skoplju | http://www.zeminst.edu.mk | |
| Zavod za zaštitu zdravlja | http://www.unet.com.mk/rzzz/ | |
| Crna Gora | Univerzitet u Crnoj Gori | |
| Institut za Javno zdravlje iz Podgorice | http://www.ijzcg.me/ | |
| Srbija | Institut za ekonomiku poljoprivrede iz Beograda | http://www.iep.bg.ac.rs/ |
| InstitutTamis u Pančevu | http://www.institut-tamis.co.rs | |
| Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet | http://www.agrif.bg.ac.rs/ | |
| Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet | http://polj.uns.ac.rs/ | |
| Univerzitet u Kragujevcu, Poljoprivredni fakultet u Čačku | http://www.afc.kg.ac.rs/ |
Izvori: BTEICH M.R., PUGLIESE P., AL-BITAR L., 2010; autorska istraživanja, intervjui
